اثرات منفی عدم تامین نیاز سرمایی در درختان میوه:
- کاهش تولید گرده
- کاهش رشد میانگره
- به وجود آمدن برگ های غیر طبیعی،
- ریزش جوانه ها
- تاخیر و بی نظمی در گلدهی و برگده
- تشکیل میوه کم در سال پر محصول،
- حساس شدن درخت به بیماری ها و تنش های محیطی و … .
نام ارقام مختلف پسته و درختان میوه و نیاز سرمایی انها بر حسب ساعت :
عوامل ژنتیکی در ارقام پسته و در درختان میوه در میزان نیاز سرمایی انها متفاوت و تاثیرگذار است. به عنوان مثال ارقام پسته ایرانی :
- پسته کرمان ( 1000 ساعت )
- پسته کله قوچی ( 600 ساعت)
- پسته اوحدی (فندقی) (800 ساعت)
- پسته احمد آقایی ( 1000 ساعت)
- پسته اکبری ( 1200ساعت )
نیاز سرمایی انواع درختان میوه به ساعت:
- بادام ( 300 _ 700 ) ساعت
- سیب ( 1200 _300 ) ساعت
- مرکبات ( 0 ) ساعت
- زردآلو ( 1000 _300 ) ساعت
- انگور ( 500 _100) ساعت
- انجیر ( 500 _100) ساعت
- زیتون ( 400 _ 700) ساعت
- کیوی ( 400_ 800) ساعت
- گلابی ( 150_ 1500) ساعت
- هلو ( 1200 _1500 ) ساعت
- خرمالو ( 100_ 700 ) ساعت
- آلو ( 1000 – 275) ساعت
- شلیل ( 1200_ 1500) ساعت
- به ( 100_500 ) ساعت
- انار ( 100 _300 ) ساعت
- گردو ( 400 __1500 ) ساعت
نکات قابل توجه :
1_ نوع جوانه:
به صورت کلی جوانه های زایشی گل نیاز سرمایی کمتری نسبت به جوانه های رویشی دارند و یا جوانه های انتهایی نیاز سرمایی کمتری نسبت به جوانه های جانبی دارند.
2_میزان طول عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا:
به عنوان مثال کشت درختان سیب در ارتفاع کمتر از 1000 متر علاوه بر عدم نیاز سرمایی باعث بروز مشکلات فراوانی در زمینه آفات، بیماری و کاهش کیفیت میوه می شود
یا کشت پسته در ارتفاعات کمتر از 700 متر به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
3_ نور و باران:
وجود هوای مه آلود و بارانی باعث تامین نیاز سرمایی و شکستن رکود جوانه ها می شود.
4_تغذیه و آبیاری:
کمبود آب و مواد غذایی و مسمومیت ازت و به طور کلی هر درختی که ضعیف باشد رکود آن عمیق تر بوده و به نیاز سرمایی بیشتر نیازمند است.
در طول پاییز و زمستان دماهای بالای 16 درجه سانتی گراد باعث از بین رفتن سرماهای ذخیره شده می شود.
روش های غیر شیمیایی و برخی ترکیبات کودی که می تواند در جهت تامین نیاز سرمایی درختان موثر باشد به شرح زیر است:
- عدم استفاده از کودهای ازته در آخر تابستان
- هرس و سرزنی جهت غلبه بر چیرگی انتهایی
- استفاده از سیستم آبیاری بارانی بصورت میست (مه پاش ، بخار پاش) در زمان خواب درختان.
- استفاده از ارقامی که نیاز سرمایی کمتری دارند.
ترکیبات کودی :
1_ استفاده از نیترات پتاسیم
این کود با داشتن دو ماده غذایی جهت شکستن رکود در جوانه گل نیز کارایی بسیار مثبت داشته است و غلظت مصرف این ترکیب 5 درصد می باشد.
2_ استفاده از اسید آمینه پرولین ، این اسید امینه باعث تسریع رشد جوانه و شکستن رکود جوانه ها می شود.
3_ روغن های گیاهی امولوسیون شده مانند( روغن سویا، آفتاب گردان و کلزا) نیز با میانگین غلظت 5 درصد تاثیر بسیار مثبتی جهت شکستن رکود جوانه ها و تامین نیاز سرمایی دارند و در طبیعت و محیط زیست سازگار تر هستند.
پارافین های امولسیون شونده که به نام روغن وُلک معروف است و جهت مبارزه با آفات به همراه سموم فسفره در اسفندماه قبل از تورم جوانه ها، توصیه می شود.
در هنگام مصرف باید دونکته زیر را مدنظر قرار دهید:
الف ) مصرف زیاد و دُز بالاتر از توصیه برای روغن ولک در مناطق مرتفع و سرد باعث شیوع و طغیان بیماری های قارچی می شود
ب) برخی از شرکت ها به جای استفاده از پارافین در تولید این محصول، از روغن سوخته یا گازوئیل استفاده می کنند که خسارات زیادی را به رشد و نمو گیاه وارد می کند و باعث زوال تدریجی درختان می شوند
بنابراین بهتر است برای شکستن دوره خواب درختان وجوانه زنی به موقع از همان روش های غیر شیمیایی وترکیبات فوق الذکر استفاده کنید.
